
بامداد روز سیزدهم ژوئن ۲۰۲۵، ارتش اسرائیل مجموعهای از حملات هوایی گسترده و هماهنگ را علیه ایران آغاز کرد که طی آن، دستکم ۲۵ محله مسکونی پرتراکم در تهران، پایتخت کشور، و همچنین چندین شهر دیگر از جمله قم، همدان، سنندج، اراک، ایلام، کرمانشاه، بروجرد، خرمآباد و… هدف قرار گرفتند. این حملات نهتنها مناطق شهری بلکه مراکز علمی و تأسیسات تحقیقاتی هستهای را نیز دربرگرفت. گزارشهای اولیه و تصاویر منتشر شده از محل حادثه، از تخریب گسترده زیرساختهای غیرنظامی و کشته شدن شماری از غیرنظامیان، از جمله کودکان، حکایت دارد.
در میان کشتهشدگان این حملات، شماری از اساتید دانشگاههای ایران، دانشمندان هستهای و اعضای خانوادههای آنها، همچنین غیرنظامیان دیده میشوند — حملاتی هدفمند که نشانگر گسترش غیرقانونی کارزار ترور هدفمند اسرائیل است. این اقدامات نقض آشکار حقوق بینالملل، از جمله مفاد کنوانسیونهای ژنو است که بهصراحت از غیرنظامیان حمایت میکنند و هدف قرار دادن پرسنل علمی و دانشگاهیای را که در مخاصمات شرکت ندارند، ممنوع میسازند.
این یک اقدام تهاجمیِ منفرد نیست، بلکه گسترش عامدانه و خطرناک یک کارزار نظامی منطقهای است که با جنگ بیپایان اسرائیل علیه غزه آغاز شد. از اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون، بیش از ۶۰ هزار فلسطینی — که اکثریت آنها غیرنظامی و درصد قابل توجهی زن و کودک هستند — در حملات زمینی و هوایی اسرائیل به غزه کشته شدهاند. زیرساختهای غیرنظامی، از جمله بیمارستانها، مدارس، پناهگاههای آوارگان و سیستمهای آبرسانی، بهطور سیستماتیک هدف قرار گرفتهاند. کارشناسان حقوق بشر، مقامات سازمان ملل و حقوقدانان بینالمللی بهطور فزایندهای این اقدامات را معادل جنایت جنگی، پاکسازی قومی و نسلکشی دانستهاند.1
در این مدت، اسرائیل همچنین حملاتی را در لبنان، سوریه و یمن انجام داده و بهطور علنی، تمامیت ارضی کشورهای همسایه و چارچوبهای صلح بینالمللی را نادیده گرفته است. این عملیات با حمایت کامل نظامی و دیپلماتیک ایالات متحده و دیگر متحدان غربی ادامه یافته است. در شورای امنیت سازمان ملل، هرگونه تلاش برای تصویب قطعنامهای در محکومیت اقدامات اسرائیل یا درخواست برای پاسخگویی، توسط ایالات متحده وتو شده است — مسألهای که به اسرائیل اجازه داده تا با مصونیت کامل، کارزار خشونتآمیز خود را بدون هیچ مانعی ادامه دهد.
اظهارات اخیر نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، مبنی بر اینکه «مردم ایران هدف قرار نمیگیرند» با واقعیتهای موجود در میدان بهکلی در تناقض است. بسیاری از مناطق مسکونی، خانههای غیرنظامی و خانوادههای بی دفاع در این حملات مورد هدف قرار گرفتهاند. همانطور که در غزه نیز دیده شد، استفاده بیرویه و نامتناسب از زور، به راهبرد اصلی نظامی اسرائیل تبدیل شده است — راهبردی که اصول تمایز، تناسب و ضرورت را که از بنیادهای حقوق بینالملل است، نقض میکند.
ما در سازمان فمنا به عنوان یک سازمان فمینیستی و مدافع حقوق زنان که متعهد به صلح است، این حملات را — بهویژه هدف قرار دادن غیرنظامیان و زیرساختهای ایران — به شدیدترین شکل ممکن محکوم میکنیم. ما تاکید میکنیم که بنیامین نتانیاهو یک جنایتکار جنگی است که رهبری حملات خشونتبار علیه جمعیتهای غیرنظامی در سراسر منطقه را برعهده داشته است. اقدامات او — در غزه، لبنان، سوریه، یمن و اکنون در ایران — نقض مکرر و آشکار حقوق بینالملل هستند و وی باید در دادگاه بینالمللی کیفری یا دادگاهی ویژه پاسخگوی کشتار گسترده غیرنظامیان باشد.
فمنا همچنین نگرانی عمیق خود را نسبت به هرجومرج و ویرانی ناشی از این حملات بر زندگی مردم ایران اعلام میکند. از زمان آغاز این حملات، که همچنان ادامه دارد، ارتباطات اینترنتی دچار اختلال شده و محدودیتهایی از جمله ممنوعیت ثبت و انتشار عکس و فیلم از وقایع به اجرا درآمده است. ما همچنان نگران آن هستیم که دولت ایران از این شرایط بحرانی برای محدودسازی بیشتر آزادیها و نقض حقوق شهروندان — بهویژه در مناطق اقلیتهای قومی که خود هدف حملات غیرقانونی اسرائیل قرار گرفتهاند — سوءاستفاده کند.
ما همچنین بیعملی جامعه جهانی را بهشدت محکوم میکنیم. این سکوت مستمر — و در برخی موارد، حمایت آشکار —توسط قدرتهای جهانی، پیامی خطرناک به جهان مخابره میکند: اینکه برخی جانها ارزش کمتری دارند و قانون بینالمللی میتواند بهصورت گزینشی اجرا شود. این بیطرفی نیست؛ این همدستی است.
ما از سازمان ملل متحد، دادگاه بینالمللی کیفری، سازمانهای جامعه مدنی، همه سازمانهای زنان، مدافعان حقوق بشر، عدالت و صلح میخواهیم که بهفوریت اقدام کنند. مردم غزه، ایران و سراسر خاورمیانه دیگر تحمل هیچگونه تعللی را ندارند. قوانین بینالمللی که از جان غیرنظامیان حفاظت میکنند، نهفقط برای کسانی که امروز در رنجاند، بلکه برای آینده نظم بینالمللی و کرامت انسانی، باید بهطور کامل اجرا شوند.
- در رأی موقتی که در ژانویه ۲۰۲۴ صادر شد، دیوان بینالمللی دادگستری ادعاهای آفریقای جنوبی مبنی بر وقوع نسلکشی و درخواست این کشور برای اقدامات حفاظتی را «قابلقبول و محتمل» تشخیص داد. از آن زمان تاکنون، شمار زیادی از کارشناسان حقوق بشر، مقامات سازمان ملل، سازمانهای برجسته بینالمللی، حقوقدانان بینالمللی و تاریخنگاران نسلکشی بهطور قاطع اعلام کردهاند که اقدامات اسرائیل مصداق جنایات جنگی، پاکسازی قومی و نسلکشی است.