فمنا، برخورد خشونتآمیز نیروهای پلیس را برای ممانعت از ورود زنان به استادیوم فوتبال امام رضای شهر مشهد و تماشای مسابقه فوتبال بین ایران و لبنان در روز نهم فروردین شدیدا محکوم میکند. ایران برای جلوگیری از جریمه تیم فوتبال ملی توسط فیفا متعهد شده بود که به سیاست بسیار تبعیضآمیز و اعتراضبرانگیز ممنوعیت ورود زنان به استادیومهای ورزشی پایان دهد. اما مقامات هربار با بهانهتراشی و ممانعت از ورود زنان به استادیوم از این تعهد سرپیچی کردهاند. در روز نهم فروردین، با ضربوشتم و پاشیدن اسپری فلفل به صورت زنانی که برای تماشای مسابقه فوتبال ایران و لبنان بلیط خریده بودند، از ورود آنان به استادیوم جلوگیری شد. مخالفت مقامات ایرانی با ورود زنان به استادیوم در تناقض مستقیم با تعهدش به فیفا و شهروندان ایرانی برای پایان دادن به ممنوعیت ورود زنان به استادیومهای ورزشی است.
پیشینه
در بیش از چهار دهه اخیر، زنان ایرانی از هر قشر و طبقهای مجبور شدهاند برای بدیهیترین خواستهها و حقوقشان مسیر مبارزهای سخت و طولانی را در پیش بگیرند. یکی از ابتداییترین خواستهها، حق ورود به استادیوم و تماشای مسابقات فوتبال است. مسئولان ایرانی به جای پاسخگویی به این مطالبه دیرین، ورود به استادیوم را خواسته عدهای معدود میدانستند و فضای استادیومها را برای حضور زنان نامناسب و غیرفرهنگی میدانستند. گروهی از فعالان زن در سال۱۳۸۴ مطالبه پایان دادن به ممنوعیت حضور زنان در استادیومهای فوتبال را در قالب یک کمپین سازماندهی کردند. این مدافعان حقوق زنان که روسریهای سفید میپوشیدند و به نام «روسری سفیدها» شناخته میشدند، به شیوهای مسالمتآمیز روبروی درب ورودی استادیوم آزادی بستنشستند، و خواستار این شدند که آنها را به استادیوم راه دهند. بعد از پافشاری و مقاومت بسیار، بیستوچند نفر از این زنان توانستند وارد استادیوم شوند.
با همهگیرترشدن این مطالبه در سالهای اخیر بالاخره فیفا هم مجبور به موضعگیری شد و در بهمن ۱۳۹۸ اعلام کرد زنان هم باید بتوانند در مسابقات ملی و رقابتهای باشگاهی حضور داشته باشند و نسبت به تعیین مجازات و جریمه برای فوتبال ایران در صورت رعایت نکردن این موضوع هشدار داد.
ادامه سیاست سرکوب علیه زنان
نگرانی از بروز مشکل برای حضور ایران در مسابقات جام جهانی قطر ۲۰۲۲ باعث شد که مسئولان دو روز قبل از بازی تیم ایران و عراق اعلام کنند تعداد دوهزار صندلی در این بازی در روز هفتم بهمن به زنان اختصاص داده شده است. اما سایت فروش بلیط تا صبح روز موعود بسته ماند و دلیل آن اختلال در سامانه اینترنتی اعلام شد. در نهایت طبق اعلام مسئولان تعداد ۱۵۰۰ زن این بازی را از داخل استادیوم تماشا کردند که اظهارات شاهدان عینی و تصاویر منتشرشده این ادعا را که این افراد به صورت گزینشی و از طرف خود مقامات امکان حضور در ورزشگاه را یافته بودند، قوت میبخشد.
اما در مسابقه بین تیم ایران و لبنان در روز نهم فروردین، موضوع از ورود «گزینشی» فراتر رفت و زنانی را که برای تماشای این مسابقه در استادیوم شهر مشهد بلیط خریده بودند، به داخل استادیوم راه ندادند و وقتی زنان به این موضوع اعتراض کردند، نیروهای پلیس آنان را کتک زده و به صورتهایشان اسپری فلفل پاشیدند. تصاویر و ویدئوهای منتشرشده از قساوت پلیس در برخورد با زنان و دختران خردسال و نوجوان همراهشان باعث اعتراض گسترده در فضای شبکههای اجتماعی شد. از آنجا که بسیاری از این زنان محجبه و چادری بودند، این بار حتی افراد بسیار محافظهکار و رسانههای همسو با حکومت نیز به این رفتار پلیس با زنان اعتراض کردند.
در عوض فدراسیون فوتبال در بیانیهای اعلام کرد که فقط ۹ نفر از زنان در سامانه خرید بلیط در جایگاه آقایان بلیط خریده بودند و اتفاقات رخداده را حاصل سودجویی افرادی دانست که در حاشیه برگزاری این مسابقه اقدام به چاپ و فروش بلیطهای جعلی کرده بودند.
توصیهها
فمنا با محکومیت شدید برخوردهای خشونتآمیز پلیس علیه زنان طرفدار فوتبال، به فیفا موکدا توصیه میکند با استفاده از ابزارهای قانونی ممکن دولت ایران را مجبور کنند که به ممنوعیت دیرین وورد زنان به استادیوم پایان دهد و شرایط را برای حضور برابر و فعالانه و غیرگزینشی همه تماشاگران زن در همه استادیومهای ورزشی و در همه مسابقات فراهم کند.
در شرایطی که حکومت ایران همچنان به سرکوب زنان و محروم کردن آنها از ابتداییترین حقوقشان ادامه میدهد، نهادهای بینالمللی باید راهکارهایی را شناسایی و اتخاذ کنند که مسئولان ورزش ایران موظف به پاسخگویی شوند، و اجازه دهند زنان وارد استادیومهای ورزشی شوند و اطمینان حاصل کنند که کسانی که مسئول اعمال خشونت علیه زنان هستند، به صورت قانونی موظف به پاسخگویی و پذیرش عواقب متناسب با برخوردهایشان هستند.